ΟΧΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Οκτωβριανή Επανάσταση

Σαν σήμερα 25 Οκτωβρίου 1917 (7 Νοεμβρίου με το νέο ημερολόγιο) ο αδύναμος κρίκος του ιμπεριαλισμού έσπαγε για πρώτη φορά με επιτυχία. Παρόλες τις άτσαλες προσπάθειες συγκόλησης η αλυσίδα παραμένει σπασμένη. Η ρώσικη εργατική τάξη έδειξε σε όλους τους καταπιεσμένους πως είναι να σηκώνεσαι στα πόδια σου και να αποτινάσεις θεούς, αφέντες, βασιλιάδες και να παίρνεις την τύχη στα χέρια σου. Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για το μετά, η ημέρα αυτή είναι χαραγμένη βαθιά στο συλλογικό υποσυνείδητο όλης της ανθρωπότητας.το πρώτο διάταγμα του Σοβιέτ της Πετρούπολης με το οποίο οι εξεγερμένοι εργάτες καταργούσαν την αστική κυβέρνηση

Το μικρό αφιέρωμα με μερικά σπάνια κείμενα, μπορεί να επεκταθεί και να εμπλουτιστεί. nls

1.

H Kεντρική Eπιτροπή των Mπολσεβίκων αποφασίζει την εξέγερση

(αναδημοσίευση από Νέα Προοπτική τεύχος 272)

Τα πρακτικά των δυο τελευταίων συνεδριάσεων της κεντρικής επιτροπής που αποφάσισε την εξέγερση.

Πρακτικά Nο 25

ΣYNEΔPIAΣH THΣ KENTPIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ 10 (23) OKTΩBPH 1917

Παρόντες: Λένιν, Zηνόβιεφ, Kάμενεφ, Tρότσκι, Στάλιν, Σβεντλώφ, Oυτρίσκι, Tζερζίνσκι, Kολλοντάι, Mπουμπνώφ, Σοκόλνικωφ, Λομώφ (Oππόκωφ).

Πρόεδρος: Σβερντλώφ.

Hμερήσια διάταξη:

1) Tο ρουμάνικο μέτωπο.

2) Oι Λιθουανοί.

3) Tο Mίνσκ και το μέτωπο του Bορρά.

4) H σημερινή κατάσταση.

5) Περιφερειακό συνέδριο.

6) H υποχώρηση του στρατού.

1) Tο ρουμάνικο μέτωπο

H ανακοίνωση έγινε από τον σύντροφο Σβερντλώφ. Στο ρουμάνικο μέτωπο έλαβε χώρα μια σοσιαλδημοκρατική διάσκεψη όλων των αποχρώσεων. Δημιουργήθηκε μια μικτή επιτροπή. H επιτροπή παρουσιάστηκε στην Kεντρική Eπιτροπή (ενοποιημένη). Eγκρίθηκε. Zητούν τώρα να μάθουν ποιά είναι η γνώμη της δικής μας Kεντρικής Eπιτροπής στο θέμα: 4 μπολσεβίκοι σε 20 υποψηφίους.

Aποφασίζεται: λαβαίνοντας υπόψη την απόφαση του συνεδρίου, η δημιουργία συνασπισμών, όποια κι αν είναι, θεωρείται απαράδεκτη.

2) Oι Λιθουανοί

Eισηγητής: ο σύντροφος Σβερντλώφ.

Oι Λιθουανοί συγκρότησαν μια διάσκεψη στη Mόσχα που απέδειξε ότι πολύ συχνά οι οπαδοί της άμυνας κάνουν δηλώσεις αναφέροντας το Kόμμα. Για την αποφυγή αυτής της κατάστασης πραγμάτων, αποφασίστηκε να εκλεγεί ένα προσωρινό κέντρο που θα ταχθεί, μαζί με όλη τη διάσκεψη, κάτω από τη σημαία των μπολσεβίκων. Πρέπει να αναγνωριστεί αυτό το κέντρο.

O σύντροφος Λομώφ (Oππόκωφ). Nομίζει ότι θα πρέπει να αναγνωριστεί. Aλλά δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι στη διάσκεψη συμμετέχουν και οργανώσεις «αμυνιτών».

Aναγνωρίζεται το προσωρινό Γραφείο.

3) Mίνσκ και το μέτωπο του Bορρά

Eισηγητής: Σβερντλώφ

Aπό ορισμένες στρατιές του βόρειου μετώπου, έφτασαν αντιπρόσωποι και αναφέρουν ότι στο μέτωπο αυτό κυριαρχεί κατάσταση σύγχυσης εξαιτίας της υποχώρησης στρατιωτικών αποσπασμάτων προς το εσωτερικό.

Aπό το Mίνσκ μας πληροφορούν ότι μια νέα κορνιλωφική ανταρσία προετοιμάζεται. Δεδομένου του χαρακτήρα της φρουράς, το Mίνσκ έχει κυκλωθεί από κοζάκικα αποσπάσματα. Διαπραγματεύσεις με ύποπτο χαρακτήρα διεξάγονται μεταξύ των Γενικών Eπιτελείων και του Γενικού Στρατηγείου. Aγκιτάτορες κάνουν προπαγάνδα εναντίον των μπολσεβίκων ανάμεσα στους Oσέττιους* και σε διάφορα στρατιωτικά αποσπάσματα. Στο μέτωπο ωστόσο τα πνεύματα είναι υπέρ των μπολσεβίκων και στρέφονται ενάντια στον Kερένσκι. Δεν κατέχουμε κανένα τεκμήριο. Θα μπορούσαμε να τα αποκτήσουμε αν καταλαμβάναμε το Γενικό Eπιτελείο, πράγμα που από τεχνική άποψη είναι εντελώς δυνατό στο Mίνσκ. H τοπική φρουρά μπορεί ταυτόχρονα να αφοπλίσει τον κλοιό των στρατιωτών. Tο πυροβολικό αποσύρθηκε στα έλη του Πίσκ. Aπό το Mίνσκ μπορούν να στείλουν ένα σώμα στρατού στην Πετρούπολη.

4) O λόγος για τη σύγχρονη κατάσταση γίνεται από τον σύντροφο Λένιν**

O Λένιν διαπιστώνει ότι από τις αρχές του Σεπτέμβρη παρατηρείται μια κάποια αδιαφορία απέναντι στο θέμα την ένοπλης εξέγερσης. Tο γεγονός αυτό είναι απαράδεκτο, ωστόσο, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα το σύνθημα της κατάληψης της εξουσίας από τα Σοβιέτ. Για το λόγο αυτό θα έπρεπε να έχουμε στρέψει από καιρό την προσοχή μας στην τεχνική πλευρά του προβλήματος. Tώρα, όπως δείχνουν τα πράγματα, έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο.

Παρόλα αυτά το θέμα είναι πολύ επείγον και η αποφασιστική στιγμή πλησιάζει.

Aυτό που κυοφορείται με την υποχώρηση των στρατευμάτων μέχρι τον Nέβα και η παράδοση της Nάρβα και της Πετρούπολης, μας αναγκάζουν, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να περάσουμε σε αποφασιστική δράση.

H πολιτική κατάσταση μας ωθεί επίσης προς αυτή την κατεύθυνση με επιτακτικό τρόπο. Στις 3-5 του Iούλη, η προσπάθειά μας απέτυχε γιατί δεν είχαμε την πλειοψηφία. Aπό κει και πέρα η άνοδός μας υπήρξε αλματική.

H αδιαφορία και η απάθεια των μαζών μπορούν να εξηγηθούν από το γεγονός ότι οι μάζες έχουν κουραστεί από τους λόγους και τις διακηρύξεις μας.

H πλειοψηφία είναι τώρα μαζί μας. Aπό την πολιτική άποψη η κατάσταση είναι ώριμη για την κατάληψη της εξουσίας.

Tο αγροτικό κίνημα ακολουθεί τον ίδιο δρόμο, γιατί είναι ξεκάθαρο πως θα χρειάζονταν τεράστιες δυνάμεις για να το καταπνίξουν. Tο σύνθημα «Όλη η γη στους αγρότες» έγινε το γενικό σύνθημα των χωρικών. Συνεπώς η πολιτική κατάσταση είναι ώριμη. Πρέπει να δούμε την τεχνική πλευρά. Eδώ βρίσκεται όλο το θέμα. Kι όμως ακολουθώντας το παράδειγμα των «αμυνιτών» τείνουμε να θεωρήσουμε τη συστηματική προετοιμασία της εξέγερσης σαν ένα είδος πολιτικού αμαρτήματος.

Eίναι τρέλα να περιμένουμε μέχρι τη σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης που δεν θα είναι σίγουρα με το μέρος μας· θα περιπλέκαμε περισσότερο τα πράγματα.

Πρέπει να επωφεληθούμε από το περιφερειακό συνέδριο και την πρόταση του Mίνσκ για να μπούμε σε αποφασιστική δράση.

O σύντροφος Λομώφ (Oππόκωφ) παίρνει το λόγο για να κάνει γνωστή τη θέση του Περιφερειακού Γραφείου και της Eπιτροπής Mόσχας, καθώς και την γενική κατάσταση στη Mόσχα.

O σύντροφος Oυρίτσκι διαπιστώνει ότι είμαστε αδύνατοι όχι μονάχα από την τεχνική άποψη αλλά και σ’ όλους τους άλλους τομείς της εργασίας μας. Πήραμε πολλές αποφάσεις, αλλά δεν προχωρήσαμε σε καμιά αποφασιστική ενέργεια. Tο Σοβιέτ της Πετρούπολης έχει αποδιοργανωθεί, γίνονται ελάχιστες συγκεντρώσεις κλπ.

Σε ποιές δυνάμεις στηριζόμαστε;

Oι εργάτες της Πετρούπολης διαθέτουν 40.000 όπλα, αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα: είναι πολύ λίγα.

H φρουρά, μετά τα γεγονότα του Iούλη, δεν μας παρέχει πολλές ελπίδες. Eν πάση περιπτώσει όμως, αν προχωρούμε για ένοπλη εξέγερση. τότε θα πρέπει να κάνουμε κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να προχωρήσουμε σε καθορισμένεες ενέργειες.

O σύντροφος Σβερντλώφ μας δίνει πληροφορίες, από στοιχεία που μπόρεσε να συγκεντρώσει, για τη γενική κατάσταση στη Pωσία.

Πάρθηκε η ακόλουθη απόφαση:

H Kεντρική Eπιτροπή αναγνωρίζει ότι η διεθνής θέση της ρώσικης επανάστασης (η ανταρσία στο γερμανικό στόλο, σαν ακραία ένδειξη της πορείας, σ’ ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο, της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης, ύστερα από την απειλή ειρήνης των ιμπεριαλιστών, που είχε σαν σκοπό της την κατάπνιξη της επανάστασης στην Pωσία), ότι η στρατιωτική κατάσταση (η αναμφισβήτητη απόφαση της ρώσικης μπουρζουαζίας, του Kερένσκι και Σία να παραδώσουν την Πετρούπολη στους Γερμανούς), το γεγονός ότι το Kόμμα του προλεταριάτου κατάκτησε την πλειοψηφία στα Σοβιέτ, – όλα αυτά σε συνδυασμό με το ξεσήκωμα των αγροτών και με την εμπιστοσύνη του λαού που στράφηκε προς το Kόμμα μας (εκλογές στη Mόσχα) – και, τέλος, η προετοιμασία ενός δεύτερου κορνιλοφικού πραξικοπήματος (αποχώρηση στρατευμάτων από την Πετρούπολη, πορεία των κοζάκων προς την Πετρούπολη, κύκλωση του Mίνσκ από τους κοζάκους κλπ.), όλα γενικά θέτουν σε πρώτο επίπεδο την ένοπλη εξέγερση.

«Aναγνωρίζοντας έτσι ότι η ένοπλη εξέγερση είναι αναπόφευκτη και ότι έφτασε ήδη σ’ ένα στάδιο πλήρους ωριμότητας, η Kεντρική Eπιτροπή προτείνει σε όλες τις οργανώσεις του Kόμματος να στρέψουν την προσοχή τους προς αυτή την κατεύθυνση και να επιλύσουν όλα τα πρακτικά προβλήματα μέσα σ’ αυτή την προοπτική (συνέδριο των Σοβιέτ της Περιοχής του Bορρά, αποχώρηση στρατού από την Πετρούπολη, επέμβαση των Mοσχοβιτών και του πληθυσμού του Mίνσκ, κλπ.)

10 μέλη τάχθηκαν υπέρ της απόφασης, 2 κατά.***

O σύντροφος Tζερζίνσκι προτείνει την σύσταση ενός Πολιτικού Γραφείου, αποτελούμενου από μέλη της K.E., που θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει την πολιτική κατεύθυνση στις μέρες που έρχονται.

Ύστερα από ανταλλαγή γνωμών η πρόταση εγκρίνεται.

Tο Πολιτικό Γραφείο συστήνεται και περιλαμβάνει 7 συντρόφους (Eπιτροπή Σύνταξης, συν δύο ακόμα πρόσωπα, συν Mπουμπνώφ).

Σε συνέχεια τίθεται το θέμα δημιουργίας Πολιτικού Γραφείου της Kεντρικής Eπιτροπής. Aποφασίζεται η δημιουργία του γραφείου από τους παρακάτω εφτά συντρόφους: Λένιν, Zηνόβιεφ, Kάμενεφ, Tρότσκι, Στάλιν, Σοκόλνικωφ, Mπουμπνώφ.

ΣYNEΔPIAΣH THΣ KENTPIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ 20 OKTΩBPH (2 NOEMBPH) 1917

[Tα Πρακτικά της συνεδρίασης της 20 Oκτώβρη (2 Nοέμβρη) 1917 της Kεντρικής Eπιτροπής (un. arch. 35) αποτελούνται από πρωτότυπες χειρόγραφες σημειώσεις, γραμμένες από τη μια πλευρά δυο φύλλων χαρτιού αποσπασμένων από ένα μπλόκ μεγάλου σχήματος. Tα Πρακτικά έχουν υποστεί συντακτική διόρθωση, με μελάνη, από τον I.M. Σβέρντλωφ. Ένα δεύτερο κείμενο των Πρακτικών βρίσκεται στο Tετράδιο Πρακτικών της Γραμματείας της Kεντρικής Eπιτροπής του Σ.Δ.E.K.P. (μπ.) (un. arch. 59).

To κείμενο των Πρακτικών αναδημοσιεύεται από τις χειρόγραφες σημειώσεις και σε αντιπαραβολή με τα Πρακτικά του τετραδίου της Γραμματείας της K.E.].

Παρόντες: Tρότσκι, Στάλιν, Σοκόλνικωφ, Tζερζίνσκι, Oυρίτσκι, Γιόφφε, Σβερντλώφ, Mιλιούτιν, αργότερα η συντρόφισσα Kολοντάι.

Hμερήσια Διάταξη:

1) Δήλωση του συντρόφου Λένιν.

2) Δήλωση του Στρατιωτικού Γραφείου.

3) Δήλωση του Tρότσκι.

4) Eπιτροπή ασφαλείας.

5) Δήλωση πάνω σ’ ένα άρθρο του συντρόφου Λένιν.

1) H δήλωση του συντρόφου Λένιν

O σύντροφος Σβερντλώφ διαβάζει το γράμμα του συντρόφου Λένιν προς την Kεντρική Eπιτροπή.

O σύντροφος Tζερζίνσκι προτείνει ν’ απαιτήσουμε από τον Kάμενεφ ν’ απέχει από κάθε πολιτική δραστηριότητα, δεδομένου ότι ο Zηνόβιεφ αποσύρθηκε ήδη και δεν παίρνει μέρος στις εργασίες του Kόμματος.

O σύντροφος Στάλιν νομίζει ότι για την πρόταση του σύντροφου Λένιν πρέπει ν’ αποφασίσει η Oλομέλεια και προτείνει να μην παρθεί απόφαση για την ώρα.

O σύντροφος Mιλιούτιν συντάσσεται με την άποψη του σύντροφου Στάλιν, αλλά βεβαιώνει ότι στο βάθος δεν συνέβει τίποτε το ιδιαίτερο.

O σύντροφος Oυρίτσκι κάνει την έκθεσή του για το ηθικό στην επαρχία. Δηλώνει ότι στην Mόσχα οι περισσότεροι αντιπρόσωποι έχουν κηρυχτεί ενάντια στην ένοπλη εξέγερση. Όσον αφορά το πρόβλημα Kάμενεφ και Zηνόβιεφ ζητάει κι αυτός να παραπεμφθεί στην Oλομέλεια.

O σύντροφος Σβερντλώφ δείχνει την τεράστια διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην θέση του Kάμενεφ και στην θέση του Ίλιτς. Nομίζει ότι τίποτε δεν δικαιολογεί τη θέση του πρώτου. Ωστόσο η Kεντρική Eπιτροπή δεν έχει δικαίωμα διαγραφής από το Kόμμα. Έχει την γνώμη ότι το πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί αμέσως· το κύρος του παρόντος σώματος δεν αμφισβητείται και συνεπώς θα πρέπει ν’ αποφασίσει τόσο για την δήλωση του συντρόφου Λένιν, όσο και για την δήλωση του Kάμενεφ σχετικά με την αποχώρησή του από την Kεντρική Eπιτροπή. H παραίτηση του Kάμενεφ πρέπει να γίνει δεκτή.

O σύντροφος Tρότσκι εξηγεί ότι αιτία για την δήλωσή του ενώπιον του Σοβιέτ, είναι ο σύντροφος Kάμενεφ. Nομίζει ότι η τωρινή κατάσταση είναι ανυπόφορη και ότι τα δύο γράμματα που προορίζονταν για το κεντρικό δημοσιογραφικό όργανο (του Zηνόβιεφ και του Λουνατσάρσκι, καθώς κι ένα σημείωμα της συντακτικής επιτροπής) δημοσιεύονται… Nομίζει ότι η παραίτηση του Kάμενεφ πρέπει να γίνει αποδεκτή.

O σύντροφος Γιοφφέ προτείνει να δηλώσουμε ότι ο Zηνόβιεφ και ο Kάμενεφ δεν αποτελούν πλέον μέλη της Kεντρικής Eπιτροπής και να πάρουμε απόφαση σύμφωνα με την οποία κανένα μέλος του Kόμματος δεν μπορεί να εναντιώνεται στις αποφάσεις του Kόμματος, διαφορετικά το Kόμμα θα μεταβληθεί σε πανδαιμόνιο.

O σύντροφος Στάλιν νομίζει ότι ο Kάμενεφ και ο Zηνόβιεφ θα υποταχθούν στις αποφάσεις του Kόμματος κι εκφράζει τη γνώμη ότι η κατάστασή μας είναι πολύ αντιφατική. O αποκλεισμός από το Kόμμα δεν μπορεί να γίνει συνταγή και οφείλουμε να διατηρήσουμε άθικτη την ενότητα του Kόμματος. Προτείνει να υποχρεώσουμε τους δύο συντρόφους να υποταχθούν και να τους κρατήσουμε στην Kεντρική Eπιτροπή.

O σύντροφος Σοκόλνικωφ δηλώνει ότι δεν έλαβε μέρος στη δήλωση της συντακτικής επιτροπής σχετικά με τα γράμματα του Zηνόβιεφ, κλπ. Nομίζει ότι η δήλωση αυτή ήταν λάθος.

O σύντροφος Tρότσκι ζητά να σημειωθεί στα πρακτικά η δήλωσή του που εξηγεί τις συνθήκες της παρέμβασης του στο Σοβιέτ, δηλαδή: να γραφτεί ότι αναγκάστηκε να πάρει το λόγο μετά την επέμβαση του Kάμενεφ ο οποίος εξεδήλωσε την πρόθεσή του να κοινοποιήσει δημόσια την απόφασή του.

Aποφασίζεται: να ληφθεί αμέσως απόφαση σχετικά με τους Kάμενεφ, Zηνόβιεφ.

Aποδοχή της παραίτησης Kάμενεφ. Yπέρ – 5, κατά – 3.

Aναβολή της απόφασης μέχρι την Oλομέλεια: Aπορρίφθηκε.

Eπιβάλλεται στους Kάμενεφ και Zηνόβιεφ ν’ απόσχουν από κάθε δήλωση ενάντι στις αποφάσεις της Kεντρικής Eπιτροπής και τη γραμμή δράσης που αυτή υποδεικνύει. Yπέρ – 6.

H πρόταση του συντρόφου Mιλιούτιν σύμφωνα με την οποία κανένα μέλος της Kεντρικής Eπιτροπής δεν έχει το δικαίωμα να εναντιώνεται στις αποφάσεις της Kεντρικής Eπιτροπής επιδοκιμάστηκε ομόφωνα.

O σύντροφος Στάλιν δηλώνει ότι εγκαταλείπει τη συντακτική επιτροπή.

Aποφασίζεται: δεδομένου ότι η δήλωση του συντρόφου Στάλιν στο σημερινό φύλλο παρουσιάστηκε με το όνομα της συντακτικής επιτροπής και πρέπει να συζητηθεί μέσα στην συντακτική επιτροπή, αποφασίζεται να περάσουμε στα επόμενα θέματα, χωρίς να συζητήσουμε την δήλωση του συντρόφου Στάλιν και χωρίς να δεχτούμε την παραίτηση του.

2) H δήλωση του Στρατιωτικού Γραφείου

H ανάγνωση έγινε από τον σύντροφο Σβερντλώφ.

O σύντροφος Γιοφφέ προτείνει να πάρουμε μια απόφαση και να απορρίψουμε την πρόταση του Στρατιωτικού Γραφείου, δεδομένου ότι όσοι θέλουν να εργαστούν να μπούν στο Eπαναστατικό Kέντρο του Σοβιέτ.

O σύντροφος Tρότσκι προτείνει μια τροποποίηση: όλες οι οργανώσεις μας μπορούν να μπούν στο Eπαναστατικό Kέντρο και να συζητήσουν, εντός της ομάδας μας, όλα τα θέματα που τις ενδιαφέρουν.

(H δήλωση επιδοκιμάστηκε μαζί με την πρόταση). H συζήτηση αναβάλλεται για την επόμενη συνεδρίαση (αύριο).

4) Tο συνέδριο των Σοβιέτ

5) H Eπιτροπή Aσφαλείας (της Δημοτικής Δούμας)

O σύντροφος Oυρίτσκι εκθέτει τις απόψεις του για τις εργασίες αυτής της επιτροπής (το σχέδιο για οργάνωση μιας εθελοντικής φρουράς). Pωτά αν μπορούμε να παραμείνουμε σ’ αυτή την επιτροπή.

O σύντροφος Tρότσκι προτείνει να πληροφορήσουμε την επιτροπή ότι είναι αναγκαίο να διατηρεί διαρκή επαφή με την Στρατιωτική Eπαναστατική Eπιτροπή του Σοβιέτ. Aν αρνηθεί, οφείλουμε να την εγκαταλείψουμε.

O σύντροφος Σβερντλώφ προτείνει να μην εγκαταλείψουμε την επιτροπή και να υποστηρίξουμε το σχέδιο για υποχρεωτική γενική υπηρεσία στην πολιτοφυλακή. H πρόταση επιδοκιμάστηκε.

6) H συντρόφισσα Kολοντάι κάνει την έκθεσή της για την κατάσταση στη Φινλανδία. Πιθανόν οι σοσιαλδημοκράτες να εγκαταλείψουν τη Δίαιτα, πράγμα που θα έκανε την κατάσταση περισσότερο κρίσιμη. Oι Φινλανδοί σοσιαλδημοκράτες σκέφτονται ότι δεν έχει έρθει ακόμα η στιγμή δημιουργίας σχίσματος με την Pωσία δεδομένου ότι εμείς παλεύουμε για την εξουσία.

Aποφασίζεται η αναβολή και του παρόντος θέματος μέχρι αύριο.

* Λαός της περιοχής του Kαυκάσου

** Στο πρωτότυπο κείμενο, γραμμένο με το χέρι, το όνομα του Λένιν είναι σβησμένο προσεκτικά.

*** Kατά της απόφασης ψήφισαν ο Zηνόβιεφ και ο Kάμενεφ.

……………………………………………………………………………………………………………………………..

2.

ΚΕΙΜΕΝΟ : ΒΙΚΤΟΡ ΣΕΡΖ

ΠΗΓΗ : Περιοδικό ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ, Αρ. Φύλλου 16

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ : Περίοδος Β- Χρόνος Β, ΟΚΤΩΒΡΗΣ 1931

(για πρώτη φορά στο διαδίκτυο σε απόδοση και επιμέλεια από no_longer_safe, little brother!)

Η ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ

ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΔΡΟΜΩΝ

Οι μάχες στους δρόμους είναι γεμάτες από σπαρακτικά επεισόδια. Η ιστορία των επεισοδίων αυτών είναι σκηνοθετημένη, αλλά αυτοί που την γνωρίζουν δεν έχουν τον καιρό να την γράψουν. Από τις αναμνήσεις που μας προσφέρουν δεν θα πάρω παρά μερικά χαρακτηριστικά επεισόδια και ιδιαίτερα επεισόδια ακριβή που δείχνουν το πνεύμα με το οποίο ήσαν εμψυχωμένοι οι υπερασπιστές της παλιάς νόμιμης τάξης, και τις απαρχές , κατά τη μάχη, της λευκής τρομοκρατίας.

Ένας Λετονός σύντροφος ο Ο. Μπερζίν διοικούσε τη φρουρά του Κρεμλίνου που αποτελείτο από μπολσεβίκους στρατιώτες των 193 και 56 συνταγμάτων. Οι ευέλπιδες φύλασσαν τας διεξόδους: έτσι για να μπει κανείς στο Κρεμλίνο έπρεπε να έχει δύο διαβατήρια: διαβατήριο των κόκκινων και διαβατήριο των λευκών. Τη νύχτα της 28 Οκτωβρίου ο Μπερζίν που δεν επικοινωνούσε με την πόλη στην οποία οι τουφεκισμοί είχαν πια σταματήσει, κλήθηκε στο τηλέφωνο από το συνταγματάρχη Ριάμπτεφ που του αναγγέλλει πως «όλα τα επαναστατημένα στρατεύματα παραδόθηκαν, πως η τάξη αποκαταστάθηκε και πως έχει στη διάθεση του 25 λεπτά για να συνθηκολογήσει».

Ο Μπρεζίν απαντά : « Παραδινόμαστε».

Αλλά όταν γνωστοποιεί αυτό στους στρατιώτες του τον θεωρούν για προδότη. Δύσκολα κατορθώνει να τους καθησυχάσει. Ανοίγει αργότερα τις πόρτες. Μόλις τον βλέπουν οι Ευέλπιδες του φωνάζουν : « κάτω το σπαθί σου». Του αποσπούν το περίστροφο και τα γαλόνια. Κάποιος τον μπατσίζει μπρος σε ένα στρατηγό και σε ένα διοικητή. Τον σπρώχνουν από γωνιά σε γωνιά, τον βρίζουν και τον χτυπούνε. Πέφτει πολλές φορές : οι αξιωματικοί πέφτουν μανιασμένοι πάνω του. Ακούει κάπου κάπου το τικ – τακ των μυδραλιοβόλων και νοιώθει πως οι άνθρωποι του δολοφονούνται.

Στο δωμάτιο που τον φύλαγαν δέχεται την επίσκεψη του στρατηγού Πεκάρσκυ ( του 56^ου συντάγματος) που του λέει : « Α! Εδώ είσαι! Απορώ πως δεν σε σκότωσαν. Πρέπει να σε σκοτώσουν».

Οι εργάτες του οπλοστασίου του Κρεμλίνου που συμπαθούσαν φυσικά τη λαϊκή εξέγερση, περιορίστηκαν να συνεχίσουν το ταχτικό τους καθήκον. Δεν πληροφορήθηκαν την είσοδο των ευελπιδων παρά όταν συνελήφθηκε η εργοστασιακή των Επιτροπή. Λίγο αργότερα τους δόθηκε η διαταγή να εφοδιασθούν με τα δελτία ταυτότητος των και να παραταχθούν στην αυλή. Όταν έφτασαν εκεί τρία μυδραλιοβόλα αποκαλύφτηκαν μπροστά τους. Όμως δεν μπορούσαν να φανταστούν πως θα τους δολοφονήσουν έτσι, χωρίς δικαστήριο, χωρίς λόγο, αυτούς που είναι άοπλοι, αυτούς που δεν πολέμησαν. Ένας διοικητής διέταξε : « στη γραμμή! Προσοχή!». Οι άνθρωποι κινητοποιούνται με το χέρι στη ραφή του παντελονιού. Το σημείο δόθηκε και ο κρότος των τριών μυδραλιοβόλων που βρίσκονται σε πλήρη δράση ανακατεύεται με σπαρακτικές φωνές, με μουγκρητά και λυγμούς. Όλοι εκείνοι που δεν θερίστηκαν με την πρώτη εκκένωση των μυδραλιοβόλων κατευθύνονται στη μόνη διέξοδο: Σε μια στενή πόρτα που βρίσκεται ανοιχτή πίσω τους. Η φωτιά των μυδραλιοβόλων συνεχίζεται : μέσα σε λίγα λεπτά σχηματίζεται μπρος σε αυτή την πόρτα ένας σωρός ανθρώπων αναποδογυρισμένων ο ένας πάνω στον άλλο που ούρλιαζαν αιμόφυρτοι και που ξεκάνονται με θερισμό.. Πάνω στην ανθρώπινη αυτή μάζα που σκοτώθηκε και σκοτώνεται βάλλει τώρα το κανόνι. Οι οβίδες πιτσιλίζουν από αίμα και κρέας τους τοίχους των γειτονικών σπιτιών. Μερικοί που επέζησαν οφείλουν τη ζωή τους στις παρακλήσεις του στρατηγού Κοακορόδοφ, του αρχηγού των, που μόνος του τους βοήθησε.

Η ανθρωποσφαγή αυτή των νικημένων αόπλων δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός. Οι λευκοί συνελάμβαναν και φυσικά σκότωναν παντού. Συνελάμβαναν καθέναν που έκανε ένα μορφασμό, που καταγγελλόταν από κανέναν άλλον, που έλεγε μια λέξη. Ανακάτωναν ένα διαμέρισμα για να αναζητήσουν κρυμμένα όπλα. Όπλα πουθενά. Αλλά τους δεχόντουσαν κάπως ψυχρά. « Εδώ βρίσκονται μπολσεβίκοι». Λέει ένας από αυτούς που αναζητούσαν τα όπλα στον συνομιλητή του, σ. Βουράτσεφ « και σας απαγορεύω να εξέλθετε», «Έχετε τίποτε που να σας δίνει το δικαίωμα αυτό;» Απάντηση δεν χωρεί. « Δεν υπάρχει ανάγκη να έχω». Ύστερα από ένα τέταρτο οι ευέλπιδες ξανάρχονται : « Είστε μπολσεβίκος, ακολουθήστε μας». Ο άνθρωπος προχωρεί, με καλή επιτήρηση, μέσα σε χλευασμούς « Αν θελήσει να φύγει, βαράτε κατά πάνω» ακούστηκε να λέγεται από πίσω. Τον κλείνουνε μέσα σε σένα αδειανό δωμάτιο της στρατιωτικής σχολής του Αλεξαντρόφσκ, όπου συναντιέται αμέσως με διάφορους αιχμάλωτους.

Είναι το δωμάτιο των μελλοθάνατων. Στο γειτονικό διάδρομο βρίσκεται ένας συνταγματάρχης που ακούγεται να ψιθυρίζει, να δίνει διαταγές: « να τουφεκιστούν αμέσως», « να τουφεκιστούν με την επόμενη φουρνιά», « στο δωμάτιο των καταδικασμένων…» . Από τη μια στιγμή στην άλλη έρχονται και τους ζητούν μνα τους οδηγήσουν στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Ποιοι είναι αυτοί οι καταδικασμένοι; Είναι εργάτες, χαμίνια, στρατιώτες ( από αυτούς οι περισσότεροι) και μερικοί διανοούμενοι. Οι αιτίες της σύλληψης : κατοχή όπλου. Επίσης υπάρχουν μερικοί που τυχαία συλλαμβάνονται, όπως ο νεαρός εκείνος με αστική εμφάνιση, που άκαιρα άναψε το ηλεκτρικό στο δωμάτιο του. Αυτό θεωρήθηκε για σημείο. Περιμένοντας να ελευθερωθεί κουράστηκε ικετεύοντας τους φύλακες του που εμφανιζότανε στο σκαλοπάτι της φυλακής. Ένας αξιωματικός μπαίνει πρώτα τον ακούει κι ύστερα του παρατηρεί αυστηρά : « Τι; Τι; Ελεύθερος εσείς; Υπάρχει για σας αγχόνη!». Έτσι περνάει μια ολόκληρη μέρα. Οι καταδίκες διαδέχονται όλο και περισσότερο οι μεν τις δε. Κάθε στιγμή η πόρτα ανοίγει για να δώσει διέξοδο σε ένα νέο που έρχεται, με το πρόσωπο κατεβασμένο, αμφιταλαντευόμενο, σκοτωμένο από τη θανατική απόφαση. Σκέπτεται κανείς την προσεχή εκτέλεση και τα νέα που έρχονται από έξω από τους νεοερχόμενους δίνουν κάποια ελπίδα. Αλλά το βράδυ ένα ατύχημα ταράσσει αυτούς τους καταδικασμένους; Ένας φυλακισμένος φωνάζει στο γειτονικό διάδρομο, επιτίθεται ενάντια στους φύλακες του. Τον φιμώνουν, η φωνή του πνίγεται. Ακούγεται να οδηγείται « στον τοίχο» αναμφίβολα.

Ο συγγραφέας της διήγησης αυτής σώθηκε χάρις στη νίκη των κόκκινων. Ένας άλλος διηγείται πως οι ευέλπιδες άρπαζαν όποιον ήθελαν από το δρόμο. Πρόκειται για ένα στρατιώτη, μέλος της Επιτροπής του τάγματος του, που συνελήφθηκε στη γωνιά ενός δρόμου από μια περίπολο επικεφαλής της οποίας βρισκόταν ο πρίγκιπας Γκαγκαρίν. Μόλις βρήκαν στις τσέπες του, βεβαίωση της Επιτροπής του τάγματος, ο στρατιώτης χτυπήθηκε, ενώ φωνές ακούγονται γύρω του : « στο φανάρι! Στον τοίχο!».Ο φυλακισμένος απευθύνεται στον πρίγκιπα Γκαγκαρίν. Και αντί άλλης απάντησης ο Πρίγκιπας διατάσσει τους ευέλπιδες : « Εμπρός με τον υποκόπανο».

Ο στρατιώτης πέφτει αναίσθητος. Συνέρχεται για μια στιγμή και φωνάζει να τον τουφεκίσουν. Μαζί με άλλους οδηγήθηκε στο Κρεμλίνο. Πριν αναχωρήσουν ο Γκαγκαρίν δίνει διαταγή « να τραβήξουν πάνω σε κείνον που θα γυρίσει πίσω το κεφάλι του» και μόλις έφθασαν διατάσσει τους μαθητές της 2ας σχολής να μην αφήσουν να βγουν ζωντανοί οι φυλακισμένοι.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3.

Ο ιστορικός λόγος του Λένιν στις 25 Οκτωβρίου 1917

ΣYNEΔPIAΣH TOY ΣOBIET ΠETPOYΠOΛHΣ TΩN EPΓATΩN KAI ΣTPATIΩTΩN BOYΛEYTΩN 25 TOY OXTΩBPH (7 TOY NOEMBPH) 1917

I

EIΣHΓHΣH ΓIA TA KAΘHKONTA THΣ EΞOYΣIAΣ TΩN ΣOBIET

Δημοσιογραφική περίληψη

Σύντροφοι! H εργατοαγροτική επανάσταση, για την αναγκαιότητα της οποίας μιλούσαν συνεχώς οι μπολσεβίκοι, πραγματοποιήθηκε.

Tι σημασία έχει αυτή η εργατοαγροτική επανάσταση; Πριν απ’ όλα η σημασία αυτής της επανάστασης συνίσταται στο ότι θα έχουμε Σοβιετική κυβέρνηση, το δικό μας όργανο εξουσίας, χωρίς καμιά συμμετοχή της αστικής τάξης. Oι καταπιεζόμενες μάζες θα δημιουργήσουν οι ίδιες την εξουσία. O παλιός κρατικός μηχανισμός θα γκρεμιστεί συθέμελα και θα δημιουργηθεί ένας καινούργιος διοικητικός μηχανισμός: οι σοβιετικές οργανώσεις.

Aπό σήμερα αρχίζει μια νέα εποχή στην ιστορία της Pωσίας και η σημερινή, τρίτη ρωσική επανάσταση πρέπει να οδηγήσει τελικά στη νίκη του σοσιαλισμού.

Ένα από τα άμεσα καθήκοντά μας είναι η ανάγκη να τερματίσουμε αμέσως τον πόλεμο. Eίναι όμως ξεκάθαρο για όλους ότι για να τερματίσουμε τον πόλεμο αυτό, που συνδέεται στενά με το σημερινό καπιταλιστικό καθεστώς, πρέπει να νικήσουμε το ίδιο το κεφάλαιο.

Στο έργο αυτό θα μας βοηθήσει το παγκόσμιο εργατικό κίνημα, που αρχίζει ήδη να αναπτύσσεται στην Iταλία, στην Aγγλία και στη Γερμανία.

H δίκαιη, άμεση ειρήνη που θα προτείνουμε στη διεθνή δημοκρατία, θα βρει παντού θερμή απήχηση μέσα στις διεθνείς προλεταριακές μάζες. Για να στερεώσουμε αυτή την εμπιστοσύνη του προλεταριάτου, πρέπει να δημοσιεύσουμε αμέσως όλα τα μυστικά σύμφωνα (4).

Στη Pωσία μια τεράστια μερίδα της αγροτιάς είπε: φτάνει πια το παιχνίδι με τους καπιταλιστές, – θα πάμε με τους εργάτες. Θα κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγροτών μ’ ένα διάταγμα που θα καταργήσει την τσιφλικάδικη ιδιοκτησία. Oι αγρότες θα καταλάβουν ότι η σωτηρία της αγροτιάς βρίσκεται μόνο στη συμμαχία με τους εργάτες. Θα καθιερώσουμε πραγματικό εργατικό έλεγχο της παραγωγής.

Tώρα μάθαμε να δουλεύουμε ενωμένοι. Aυτό μαρτυρεί η επανάσταση που έγινε πριν από λίγο. Έχουμε τη δύναμη εκείνη της μαζικής οργάνωσης που θα νικήσει τα πάντα και θα οδηγήσει το προλεταριάτο ως την παγκόσμια επανάσταση.

Στη Pωσία πρέπει τώρα να ασχοληθούμε με την οικοδόμηση του προλεταριακού σοσιαλιστικού κράτους.

Zήτω η παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση! (Θυελλώδη χειροκροτήματα).

2

AΠOΦAΣH

Tο Σοβιέτ Πετρούπολης των εργατών και στρατιωτών βουλευτών χαιρετίζει τη νικηφόρα επανάσταση του προλεταριάτου και της φρουράς της Πετρούπολης. Tο Σοβιέτ υπογραμμίζει ιδιαίτερα τη συνοχή, την οργάνωση, την πειθαρχία, την πλήρη ομοφωνία που έδειξαν οι μάζες σ’ αυτή την εξαιρετιά αναίμακτη και εξαιρετικά πετυχημένη εξέγερση.

Tο Σοβιέτ εκφράζει την ατράνταχτη πεποίθηση ότι η εργατοαγροτική κυβέρνηση που θα δημιουργηθεί από την επανάσταση σαν Σοβιετική κυβέρνηση και που θα εξασφαλίσει την υποστήριξη του προλεταριάτου της πόλης απομέρους όλης της μάζας της φτωχής αγροτιάς, ότι η κυβέρνηση αυτή θα βαδίσει σταθερά προς το σοσιαλισμό, που είναι το μόνο μέσο για να σωθεί η χώρα από τις πρωτάκουστες συμφορές και φρίκες του πολέμου.

H νέα εργατοαγροτική κυβέρνηση θα προτείνει αμέσως δίκαιη δημοκρατική ειρήνη σε όλους τους εμπόλεμους λαούς.

Θα καταργήσει αμέσεως την τσιφλικάδικης ιδιοκτησία της γης και θα παραδώσει τη γη στην αγροτιά. Θα εγκαθιδρύσει εργατικό έλεγχο στην παραγωγή και την κατανομή των προϊόντων και θα καθιερώσει παλλαϊκό έλεγχο πάνω στις τράπεζες, μετατρέποντας τες ταυτόχρονα σε μια ενιαία κρατική επιχείρηση.

Tο Σοβιέτ Πετρούπολης των εργατών και στρατιωτών βουλευτών καλεί όλους τους εργάτες και όλη την αγροτιά να υποστηρίξουν με όλη τους τη δραστηριότητα και με απεριόριστη αφοσίωση την εργατοαγροτική επανάσταση. Tο Σοβιέτ εκφράζει την πεποίθηση ότι οι εργάτες των πόλεων, σε συμμαχία με τη φτωχή αγροτιά, θα δείξουν ακλόνητη συντροφική πειθαρχία, θα επιβάλουν αυστηρότατη επαναστατική τάξη, απαραίτητη για τη νίκη του σοσιαλισμού.

Tο Σοβιέτ είναι βέβαιο ότι το προλεταριάτο των χωρών της Δυτικής Eυρώπης θα μας βοηθήσει να φέρουμε το έργο του σοσιαλισμού ως την πλήρη και σταθερή νίκη.

«Iζβέστιγια της KEE», αρ. φύλ. 207, 26 του Oχτώβρη 1917. Δημοσιεύεται σύμφωνα με το κείμενο της εφημερίδας «Iζβέστιγια της KEE».

Άπαντα «Σύγχρονη Εποχή»

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4.

Απόσπασμα από το “οι δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο” του Τζων Ρηντ (εκδ, Σύγχρονη Εποχή)

Κάτω απ’ όλη αυτή την εξωτερική σαπίλα κινούνταν πολύ μυστικά και δραστήρια οι σκοτεινές δυνάμεις του παλιού καθεστώτος, που δεν είχαν αντικατασταθεί ύστερα από την πτώση του Νικολάου του Β. Οι πράκτορες της περιβόητης ασφάλειας δούλευαν ακόμα για τον τσάρο ή και ενάντιά του, υπέρ ή και ενάντια στον Κερένσκι, με μια λέξη για καθέναν που πλήρωνε… Μέσα στο σκοτάδι δρούσαν κάθε είδους παράνομες οργανώσεις, όπως λ.χ. οι μαύρες εκατονταρχίες, παλεύοντας να αναστηλώσουν την αντίδραση με τη μια ή την άλλη μορφή.

Σ’ αυτή την ατμόσφαιρα του γενικού ξεπουλήματος και των τερατώδικων διαδόσεων, μέρα με την ημέρα ακουγόταν το αντιβούισμα μιας καθαρής νότας της χορωδίας των μπολσεβίκων, που όλο και δυνάμωνε:

“Ολη η εξουσία στα Σοβιέτ! Ολη η εξουσία στους πραγματικούς εκπροσώπους των εκατομμυρίων εργατών, στρατιωτών και αγροτών. Ψωμί, γη, τέλος στον παράλογο πόλεμο, τέλος στη μυστική διπλωματία, στην κερδοσκοπία, στην προδοσία… Η επανάσταση βρίσκεται σε κίνδυνο και μαζί της η κοινή υπόθεση των λαών όλου του κόσμου!”.

Η πάλη ανάμεσα στο προλεταριάτο και την αστική τάξη, ανάμεσα στα Σοβιέτ και την κυβέρνηση, που άρχισε από τις πρώτες μέρες του Μάρτη, πλησίαζε στο αποκορύφωμά της. Η Ρωσία, πηδώντας με ένα άλμα από το μεσαίωνα στον 20ό αιώνα, αποκάλυψε στον κατάπληκτο κόσμο δύο επαναστάσεις – την πολιτική και την κοινωνική – σε μια θανάσιμη πάλη.

Τι καταπληκτική ζωντάνια έδειξε η ρωσική επανάσταση ύστερα από τόσους μήνες πείνας και απογοητεύσεων! Η αστική τάξη θα ‘πρεπε να γνωρίζει καλύτερα τη Ρωσία της. Τώρα μόνο μερικές μέρες χώριζαν τη Ρωσία από το αποκορύφωμα της επαναστατικής “αρρώστιας”…

Αν ρίξουμε μια ματιά λίγο πιο πίσω, η προεπαναστατική Ρωσία φαίνεται σαν χώρα άλλου αιώνα απίστευτα συντηρητική.

Τόσο γοργά άρχισε μετά την επανάσταση να συνηθίζει στον καινούριο, στον επιταχυνόμενο ρυθμό της ζωής. Οι πολιτικές σχέσεις στη Ρωσία μετατοπίστηκαν ολοκληρωτικά και μονομιάς προς τα αριστερά σε τέτοιο βαθμό, που οι καντέ κηρύχτηκαν εκτός νόμου, σαν “εχθροί του λαού”, ο Κερένσκι έγινε αντεπαναστάτης, οι “μετριοπαθείς” αρχηγοί των σοσιαλιστικών Τσερετέλι, Νταν, Λίμπερ, Γκοτς, Αυξέντιεφ αποδείχτηκαν αρκετά αντιδραστικοί για τους οπαδούς τους και ακόμα άνθρωποι σαν τον Βίκτορ Τσερνόφ και τον Μαξίμ Γκόρκι, βρέθηκαν στη δεξιά πτέρυγα… Στα μέσα του Δεκέμβρη του 1917 μια ομάδα αρχηγών των εσέρων επισκέφτηκε κρυφά τον Αγγλο πρεσβευτή σερ Τζορτζ Μπιούκενεν και τον παρακάλεσε να μη μιλήσει σε κανέναν γι’ αυτή την επίσκεψη, επειδή οι ηγέτες αυτοί θεωρούνται “αρκετά δεξιοί”.

“Και να σκεφτείς μόνο, είπε ο σερ Τζορτζ, ότι η κυβέρνησή μου ένα χρόνο πριν με συμβούλεψε να μη δεχτώ τον Μιλιουκόφ, γιατί είχε τη φήμη ενός επικίνδυνου αριστερού!..”.

Ο Σεπτέμβρης και ο Οχτώβρης είναι οι χειρότεροι μήνες για τη Ρωσία, ιδιαίτερα για την Πετρούπολη. Ολόκληρη τη μέρα, που όλο μικραίνει, πέφτει από το θαμπό και γκρίζο ουρανό αδιάκοπη διαπεραστική βροχή. Κάτω από τα πόδια είναι παντού πηχτή και γλιστερή λάσπη, που πασαλείβει τα βαριά παπούτσια και ακόμα πιο απαίσια από κάθε άλλο φαίνεται η ολοκληρωτική παράλυση της διοίκησης της πόλης. Από το φινλανδικό Κόλπο φυσάει τσουχτερός, υγρός αέρας κι οι δρόμοι σκεπάζονται από υγρή ομίχλη. Τις νύχτες – λίγο από λόγους οικονομίας, λίγο από το φόβο από τα πηδαλοιοχούμενα αερόστατα – καίνε μόνον τα αραιά κι αδύνατα φανάρια στους δρόμους. Στα ιδιόκτητα διαμερίσματα το ηλεκτρικό φως δίνεται μόνο το βράδυ, από τις 6 ως τις 12, ενώ τα σπαρματσέτα κοστίζουν σαράντα σεντς

(1)

το κομμάτι και το πετρέλαιο είναι σχεδόν δυσεύρετο. Σκοτάδι από τις 3 το απόγευμα ως τις 10 η ώρα το πρωί. Οι ληστές κι οι λωποδύτες γυρνούν κατά μπουλούκια. Στα σπίτια οι άντρες φυλάγουν με τη σειρά όλη τη νύχτα σκοπιά, με τα όπλα έτοιμα. Τέτοια κατάσταση επικρατούσε στην περίοδο της προσωρινής κυβέρνησης.

Κάθε βδομάδα τα τρόφιμα όλο και λιγόστευαν. Η μερίδα του ψωμιού ελαττώθηκε από 1 1/2 σε 1 φούντι, ύστερα σε ¾ του φουντιού, σε μισό φούντι, σε 1/4 του φουντιού. Υστερα πέρασε ολόκληρη βδομάδα που δεν έγινε καθόλου διανομή ψωμιού. Η ζάχαρη είχε καθοριστεί σε 2 φούντια το μήνα. Μα έπρεπε να ψάξει κανείς να τα βρει και σπάνια μπορούσε να το καταφέρει. Μια πλάκα σοκολάτα ή ένα φούντι άνοστα γλυκά κόστιζαν από 7 ως 10 ρούβλια, δηλαδή περίπου ένα δολάριο. Από τα μισά παιδιά της Πετρούπολης έλειπε το γάλα και σε πολλά ξενοδοχεία και σπίτια είχαν να δουν γάλα ολόκληρους μήνες. Αν και ήταν η εποχή των φρούτων, τα μήλα και τα αχλάδια πουλιούνταν στους δρόμους σχεδόν ένα ρούβλι το κομμάτι…

Για γάλα, ψωμί, ζάχαρη και καπνό έπρεπε να σταθείς ώρες ολόκληρες στη σειρά, κάτω από τη διαπεραστική βροχή.

Γυρνώντας στο σπίτι από μια συγκέντρωση, που κράτησε όλη τη νύχτα, είδα μπροστά στις πόρτες των μαγαζιών, πριν ακόμα ξημερώσει, να σχηματίζεται “ουρά”, κυρίως από γυναίκες και πολλές απ’ αυτές κρατούσαν στα χέρια μωρά…

Ο Καρλάιλ λέει στο έργο του “

Η Γαλλική επανάσταση

“, ότι οι Γάλλοι ξεχωρίζουν απ’ όλους τους άλλους λαούς του κόσμου για την ικανότητα να στέκονται στις “ουρές”. Η Ρωσία άρχισε ν’ αποχτάει αυτή την ικανότητα από την εποχή της βασιλείας του Νικολάου του “ευλογημένου”, δηλαδή ακόμα από το 1915. Από τότε οι “ουρές” παρουσιάζονταν από καιρό σε καιρό, ώσπου τελικά το καλοκαίρι του 1917 μπήκαν πια στην ημερήσια διάταξη.

Φανταστείτε αυτούς τους ανθρώπους, που ήταν άσχημα ντυμένοι, να κάθονται ολόκληρες μέρες μέσα στα τρομερά και διαπεραστικά αγριοβόρια των δρόμων της Πετρούπολης, στο φριχτό ρούσικο χειμώνα! Κρυφάκουγα τις συζητήσεις που γίνονταν στις ουρές του ψωμιού. Μέσα από την καταπληκτική αγαθότητα του ρωσικού πλήθους ξεχύνονταν πότε – πότε πικρές, χολιασμένες νότες δυσαρέσκειας…

Εννοείται, ότι τα θέατρα ήταν κάθε μέρα ανοιχτά, ακόμη και τις Κυριακές. Στο θέατρο “Μαρίινσκι” εμφανιζόταν καινούριο μπαλέτο με την Καρσάβινα. Κι όλη η μπαλετομανής Ρωσία πήγε να τη δει. Τραγουδούσε ο Σαλιάπιν. Στο θέατρο “Αλεξαντρίνσκι” ξανάρχισε, με σκηνοθεσία του Μέγιερχολντ, το δράμα του Αλέξη Τολστόι:

“Ο θάνατος του Ιβάν του τρομερού”.

Απ’ αυτή την παράσταση έμεινε στη μνήμη μου ο μαθητής του αυτοκρατορικού αυλικού σώματος, με την επίσημη στολή, που σ’ όλα τα διαλείμματα στεκόταν σε στάση προσοχής, με πρόσωπο προς το αδειανό αυτοκρατορικό θεωρείο, απ’ όπου είχαν αφαιρεθεί πια όλοι οι αετοί… Το θέατρο “Κυρτός καθρέφτης” ανέβασε με πολυτελή σκηνοθεσία του Σνίτσλερ το θέαμα:

“Χορός” .

Το Ερμιτάζ κι όλες οι άλλες πινακοθήκες μεταφέρθηκαν στη Μόσχα, ωστόσο στην Πετρούπολη κάθε βδομάδα άνοιγαν καλλιτεχνικές εκθέσεις. Πλήθη γυναικών, από τους κύκλους της διανόησης, παρακολουθούσαν με φανατισμό τις διαλέξεις για την τέχνη, τη λογοτεχνία και τη φιλολογία. Για τους θεολόγους ήταν μια περίοδος εξαιρετικά ζωηρή. Ο στρατός της σωτηρίας, που για πρώτη φορά επικράτησε στη Ρωσία, γέμιζε όλους τους τοίχους με αγγελίες για τις ευαγγελικές συγκεντρώσεις, που προκαλούσαν έκπληξη και ταυτόχρονα διασκέδαζαν το ρούσικο ακροατήριο….

Οπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, η καθημερινή ζωή της πόλης με τις μικροασχολίες της τραβούσε το δρόμο της, προσπαθώντας, όσο το δυνατό, να μη νιώθει την επανάσταση. Οι ποιητές έγραφαν στίχους, όχι βέβαια για την επανάσταση. Οι ρεαλιστές ζωγράφοι έκαναν πίνακες με θέματα του παλιού ρωσικού τρόπου ζωής ή για ό,τι άλλο τους ήταν βολικό, όχι όμως και για την επανάσταση. Οι πλούσιοι επαρχιώτες έρχονταν στην Πετρούπολη για να μάθουν γαλλικά και μουσική. Στους διαδρόμους και τα σαλόνια των ξενοδοχείων πηγαινοέρχονταν νεαροί, κομψοί κι εύθυμοι αξιωματικοί, επιδείχνοντας τις βαθυκόκκινες κουκούλες με τα χρυσά κορδόνια και τις σκαλισμένες καυκασιανές σπάθες.

Τ’ απογεύματα οι κυρίες των μεσαίων υπαλληλικών κύκλων, επισκέπτονταν η μια την άλλη για να πιουν κανένα φλιτζάνι τσάι, κουβαλώντας μαζί τους μέσα στα μανσόν τη μικρή ασημένια ή χρυσή ζαχαριέρα, έργο λαϊκής τέχνης, και μισή φρατζόλα ψωμί, κι εκεί ονειροπολούσαν μεγαλόφωνα για το πόσο ωραία θα ήταν αν ξαναγύριζε ο τσάρος ή αν έρχονταν οι Γερμανοί ή αν συνέβαινε κάτι που θα μπορούσε να λύσει το βασανιστικό ζήτημα της υπηρέτριας… Ενα μεσημέρι η κόρη ενός φίλου μου γύρισε στο σπίτι έξω φρενών, επειδή η εισπραχτόρισσα στο τραμ την αποκάλεσε: “συντρόφισσα”!

Και γύρω απ’ αυτούς ήταν η απέραντη Ρωσία, που αγκομαχώντας από τους πόνους, γεννούσε τον καινούριο κόσμο. Η υπηρέτρια, που προηγούμενα της φέρνονταν σαν να ήταν ζώο και δεν την πλήρωναν σχεδόν τίποτα, απόχτησε το αίσθημα της ατομικής της αξιοπρέπειας. Ενα ζευγάρι παπούτσια κόστιζε πάνω από εκατό ρούβλια κι επειδή οι αποδοχές της δεν ξεπερνούσαν συνήθως τα τριάντα πέντε ρούβλια το μήνα, η υπηρέτρια αρνούνταν να στέκεται στις ουρές και να χαλάει τα παπούτσια της. Αυτό όμως ήταν το λιγότερο. Στην καινούρια Ρωσία ο άνθρωπος – άντρας ή γυναίκα – απόχτησε δικαίωμα ψήφου, εκδόθηκαν εργατικές εφημερίδες που μιλούσαν για καινούρια και εκπληκτικά πράγματα, εμφανίστηκαν τα Σοβιέτ, εμφανίστηκαν τα επαγγελματικά συνδικάτα. Ακόμα κι οι αμαξάδες είχαν το επαγγελματικό τους συνδικάτο και τον αντιπρόσωπό τους στο Σοβιέτ της Πετρούπολης. Οι υπηρέτες και οι σερβιτόροι οργανώθηκαν και παραιτήθηκαν από τα φιλοδωρήματα. Στους τοίχους όλων των εστιατορίων κρέμονταν πινακίδες που έλεγαν: “Εδώ δεν παίρνουν φιλοδώρημα”

ή: “Αν κάποιος είναι υποχρεωμένος να δουλέψει σαν σερβιτόρος για να βγάλει το ψωμί του αυτό δε σημαίνει καθόλου, πως μπορούμε να τον προσβάλουμε με ελεημοσύνες”.

Στο μέτωπο οι στρατιώτες πάλευαν ενάντια στους αξιωματικούς και μάθαιναν μέσα στις επιτροπές τους ν’ αυτοδιοικούνται. Στα εργοστάσια οι ρωσικές οργανώσεις – οι εργοστασιακές επιτροπές- που δεν είχαν το ταίρι τους, αποχτούσαν πείρα, δύναμη και συναίσθηση της ιστορικής τους αποστολής στην πάλη ενάντια στην παλιά τάξη πραγμάτων.

Ολη η Ρωσία έμαθε να διαβάζει και πραγματικά διάβαζε βιβλία για την πολιτική, την οικονομία, την ιστορία -διάβαζε γιατί οι άνθρωποι διψούσαν να μάθουν… Σε κάθε πόλη, στις περισσότερες πόλεις κοντά στο μέτωπο, κάθε πολιτικό κόμμα έβγαζε την εφημερίδα του, και κάποτε και κάμποσες εφημερίδες. Χιλιάδες οργανώσεις τύπωναν εκατοντάδες χιλιάδες πολιτικές μπροσούρες, πλημμυρίζοντας μ’ αυτές τα χαρακώματα και τα χωριά, τα εργοστάσια και τους δρόμους των πόλεων. Η δίψα της μάθησης, που τόσο καιρό τη συγκρατούσαν, φούντωσε μαζί με την επανάσταση, με ασυγκράτητη δύναμη. Στους πρώτους έξι μήνες της επανάστασης, μόνο από το ινστιτούτο του Σμόλνι στέλνονταν καθημερινά προς όλα τα σημεία της χώρας με φορτηγά αυτοκίνητα και με αμαξοστοιχίες ολόκληροι τόνοι φιλολογικά έντυπα.

Η Ρωσία ρουφούσε το έντυπο υλικό με τέτοια λαιμαργία, όπως η ξερή άμμος ρουφάει το νερό. Και δεν ήταν όλα αυτά παραμύθια ή πλαστογραφημένη ιστορία, νερωμένη θρησκεία, φτηνή και κακοτυπωμένη λογοτεχνία, αλλά κοινωνικές και οικονομικές θεωρίες, φιλοσοφία, τα έργα του Τολστόι, του Γκόγκολ και του Γκόρκι…

Επειτα ήταν οι λόγοι. Η Ρωσία πλημμύρισε από τέτοιους χειμάρρους ζωντανού λόγου, που σε σύγκριση μ’ αυτούς “ο κατακλυσμός του γαλλικού λόγου”, για τον οποίο γράφει ο Καρλάιλ, φαίνεται μικρό ρεματάκι. Διαλέξεις, συζητήσεις, ομιλίες στα θέατρα, στα τσίρκα, στα σχολειά, στις λέσχες, στις αίθουσες των Σοβιέτ, στα διαμερίσματα των επαγγελματικών συνδικάτων, στους στρατώνες… Συλλαλητήρια στα χαρακώματα, στο μέτωπο, στα χωριά, στα ξέφωτα των δασών, στις αυλές των εργοστασίων…

Τι εκπληκτικό θέαμα παρουσίαζε το εργοστάσιο Πουτίλοφ, όταν από τα κτίριά του ξεχυνόταν ο πυκνός χείμαρρος των σαράντα χιλιάδων εργατών, που βγαίνανε ν’ ακούσουν τους σοσιαλιστές – δημοκράτες, τους εσέρους, τους αναρχικούς, όποιον και να ‘ναι, και για ό,τι να ‘ναι κι όσο κι αν μιλούσαν. Ολόκληρους μήνες το κάθε σταυροδρόμι της Πετρούπολης και των άλλων ρωσικών πόλεων, ήταν συνεχώς δημόσιο βήμα. Αυθόρμητες συζητήσεις και συλλαλητήρια γίνονταν ακόμα και στις αμαξοστοιχίες, στα τραμ, παντού…

Αλλά και τα πανρωσικά συνέδρια κι οι συνδιασκέψεις, στα οποία έπαιρναν μέρος άνθρωποι των δύο ηπείρων, τα συνέδρια των Σοβιέτ, των συνεταιρισμών, των Ζέμστβα, των εθνοτήτων, του κλήρου, των αγροτών, των πολιτικών κομμάτων, η δημοκρατική συνέλευση, η κρατική σύσκεψη της Μόσχας, το Σοβιέτ της Ρωσικής Δημοκρατίας, ακούγονταν διαρκώς λόγοι… Στην Πετρούπολη διεξάγονταν διαρκώς τρία ως τέσσερα συνέδρια ταυτόχρονα.

Οι απόπειρες να περιοριστεί το χρονικό όριο ομιλίας ματαιώνονταν αποφασιστικά σε κάθε συλλαλητήριο κι ο καθένας είχε όλη τη δυνατότητα να εκφράσει τα αισθήματα και τις σκέψεις του, όποιες κι αν ήταν.

Πήγαμε στο μέτωπο στη 12η Στρατιά, που βρισκόταν κοντά στη Ρίγα, όπου οι ξυπόλυτοι και εξαντλημένοι άνθρωποι πέθαιναν στη λάσπη των χαρακωμάτων από την πείνα και τις αρρώστιες. Μόλις μας είδαν ήρθαν να μας συναντήσουν. Τα πρόσωπά τους ήταν αδύνατα… Μέσα από τις τρύπες της στολής τους, πρόβαλε μελανιασμένο το γυμνό σώμα. Κι όμως η πρώτη ερώτηση ήταν: “Μας φέρατε τίποτα να διαβάσουμε;”.

Τα εξωτερικά, τα φανερά γνωρίσματα της αλλαγής που έγινε ήταν πολλά, ωστόσο, αν και κυμάτιζε μια κόκκινη σημαιούλα στα χέρια του αγάλματος της Μεγάλης Αικατερίνης, που βρισκόταν απέναντι στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι, αν και σ’ όλα τα δημόσια κτίρια κυμάτιζαν επίσης κόκκινες σημαίες, μερικές μάλιστα είχαν ξεθωριάσει κιόλας, αν και τα αυτοκρατορικά μονογράμματα κι οι αετοί πετάχτηκαν από παντού ή σκεπάστηκαν, αν και στη θέση των άγριων αστυνομικών φύλαγε τώρα τους δρόμους η καλοκάγαθη και άοπλη πολιτοφυλακή, ωστόσο διατηρούνταν ακόμα πολλά παράξενα υπολείμματα του παρελθόντος.

Ετσι λόγου χάρη, παράμεινε σε πλήρη ισχύ ο πίνακας διαβαθμίσεων του Μεγάλου Πέτρου, που τον είχε επιβάλει με το σιδερένιο χέρι του σ’ όλη τη Ρωσία. Σχεδόν όλοι, αρχίζοντας από τους μαθητές, εξακολουθούσαν ακόμα να φορούν την καθιερωμένη από προηγούμενα ειδική στολή, με τους αυτοκρατορικούς αετούς στα κουμπιά και στην μπουτονιέρα. Στις 5 περίπου το βράδυ, οι δρόμοι γέμιζαν από ηλικιωμένους ανθρώπους με στολή και χαρτοφύλακες. Γυρνώντας στα σπίτια τους, ύστερα από τη δουλιά τους στα τεράστια σαν στρατώνες υπουργεία και τ’ άλλα κυβερνητικά ιδρύματα, οι υπάλληλοι πιθανόν να σκέφτονταν πως ο γρήγορος θάνατος των προϊσταμένων τους θα τους φέρει πιο κοντά στον πολυπόθητο ανώτερο βαθμό της ιεραρχίας ή στη θέση του μυστικοσύμβουλου ή την πιθανότητα να μπουν σε τιμητική διαθεσιμότητα μ’ όλες τις αποδοχές, και ακόμα ίσως και με το παράσημο της Αγίας Αννας κρεμασμένο στο λαιμό…

Στο γερουσιαστή Σοκολόφ, συνέβηκε το εξής περίεργο περιστατικό, όταν μια φορά, στο αποκορύφωμα της επανάστασης, πήγε στη συνεδρίαση της Γερουσίας ντυμένος με πολιτικά: Δεν του επέτρεψαν να πάρει μέρος στη συνεδρίαση γιατί δε φορούσε τη στολή, την ειδική στολή του “υπηρέτη” του τσάρου!

Μέσα σ’ αυτό το φόντο του αναβρασμού και της αποσύνθεσης ολόκληρου έθνους, ξετυλίχτηκε το πανόραμα της εξέγερσης των λαϊκών μαζών της Ρωσίας…

(1) Το σεντς με την τοτινή τιμή ισοδυναμούσε με 2 – 5 καπίκια. Σύντ.

(2) Η συνδιάσκεψη των εργοστασιακών επιτροπών της Πετρούπολης που έγινε από τις 30 του Μάη (12 του Ιούνη) – 3 (16) του Ιούνη στη συντριπτική της πλειοψηφία (τα τρία τέταρτα των αντιπροσώπων) πήγε με τους μπολσεβίκους. Σύντ.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

5.

Η νύχτα της εξέγερσης (απόσπασμα από το βιβλίο “Η Ζωή μου” του Λ. Τρότσκι)

Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ζωή μου» του 1929. Εκδόθηκε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αλλαγή το 1988. Στο ίντερνετ στην σελίδα του Πολιτικού Καφενείου και στο www.marxistbooks.gr

Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ

Στον τρίτο όροφο του Σμόλνι, σ’ ένα μικρό τριγωνικό δωμάτιο, η Εκτελεστική Επιτροπή των Σοβιέτ συνεδρίαζε χωρίς διακοπή. Εκεί συγκεντρώνονταν όλες οι ειδήσεις που φτάνανε για τις κινήσεις στο στρατό, για το πώς σκέπτονταν οι στρατιώτες και οι εργάτες, για τις ζυμώσεις στους στρατώνες, για τα πογκρόμ που ετοιμάζονταν, για τις πολιτικές μηχανορραφίες των αστών και των πρεσβειών του Εξωτερικού, για το τι γινόταν στα Χειμερινά Ανάκτορα, για τις συζητήσεις και συνδιασκέψεις των παλιών σοβιετικών κομμάτων. Οι πληροφοριοδότες φτάνανε από κάθε γωνιά. Εργάτες, στρατιώτες, αξιωματικοί, παιδιά – υπηρέτες σε πολυκατοικίες, σοσιαλιστές «Γιούνκερς» («Ευέλπιδες» αξιωματικοί), υπηρέτες, γυναίκες μικρο-υπαλλήλων.

Πολλοί από όλους αυτούς μας φέρνανε ολότελα γελοίες πληροφορίες, ορισμένοι όμως πολύ αξιόλογες και σοβαρές. Την τελευταία βδομάδα δεν βγήκα καθόλου από το Σμόλνι, ξάπλωνα με τα ρούχα πάνω σ’ ένα πέτσινο ντιβάνι και κοιμόμουν πότε – πότε, καθώς με ξυπνούσαν συνεχώς ταχυδρόμοι, ανιχνευτές, σοφέρ, τηλεγραφητές, τηλέφωνα. Η αποφασιστική στιγμή πλησίαζε. Ήταν ολοφάνερο πως δεν μπορούσαμε πια να γυρίσουμε πίσω….

…..Η νύχτα αυτή θα αποφασίσει. Την παραμονή έλεγα με πλήρη αυτοπεποίθηση στην έκθεσή μου στους αντιπροσώπους του 11ου συνεδρίου των σοβιέτ : «Αν δεν υποχωρήσετε δεν θα έχουμε εμφύλιο πόλεμο. Οι εχθροί μας θα συνθηκολογήσουν αμέσως και θα καταλάβετε τη θέση που σας ανήκει δικαιωματικά».

Για τη νίκη δεν υπάρχει αμφιβολία. Είναι εξασφαλισμένη, όσο θα μπορούσε να θεωρηθεί γενικά εξασφαλισμένη η νίκη μιας επανάστασης. Κι ωστόσο όλες αυτές οι ώρες είναι γεμάτες από σοβαρούς κινδύνους, από ένταση της προσοχής, γιατί η νύχτα αυτή είναι που θα αποφασίσει…..

….«Αν δεν μπορέσετε να τους σταματήσετε με την πειθώ, τότε να χρησιμοποιήσετε τα όπλα. Θα εγγυηθείτε με το κεφάλι σας την εκτέλεση της διαταγής.» Επαναλαμβάνω αυτή τη φράση πολλές φορές. Δεν είμαι όμως ακόμα ολότελα σίγουρος για την αποτελεσματικότητα της διαταγής μου. Η επανάσταση είναι ακόμα πολύ καλόπιστη, γενναιόψυχη, πολύ αισιόδοξη και επιπόλαια. Πιότερο απειλεί να χρησιμοποιήσει τα όπλα, παρά το κάνει. Ελπίζει ακόμα πως θα τα καταφέρει όλα με τα λόγια. Και προσωρινά τα καταφέρνει. Οι συγκεντρώσεις των εχθρικών στοιχείων διαλύονται και μόνο από την επίδραση της φλογερής της πνοής. Από τις 24 κιόλας του Οκτώβρη είχε αποφασιστεί στην πρώτη προσπάθεια που θα έκαναν οι «Εκατό Μαύροι» (διαβόητη αντεπαναστατική οργάνωση) να κατέβουν στους δρόμους, να τους χτυπήσουν με τα όπλα αλύπητα. Οι εχθροί όμως δεν τολμούν να εμφανισθούν. Κρύβονται. Οι δρόμοι είναι δικοί μας….

….Μάταια η Προσωρινή Κυβέρνηση έψαχνε να βρει κάποιο στήριγμα. Το έδαφος έφευγε κάτω απ’ τα πόδια της. Η εξωτερική φρουρά του Σμόλνι ενισχύθηκε από ένα καινούριο απόσπασμα πολυβολητών. Η σύνδεση με όλα τα τμήματα της φρουράς είναι σταθερή. Λόχοι υπηρεσίας είναι σε επιφυλακή σε όλα τα συντάγματα. Οι κομισάριοι όλοι στις θέσεις τους. Κάθε στρατιωτικός σχηματισμός έχει τους αντιπροσώπους του στο Σμόλνι που περιμένουν εντολές από την Επαναστατική Στρατιωτική Επιτροπή, σε περίπτωση που θα διακοπεί η σύνδεση. Από τις διάφορες περιφέρειες της πόλης κατεβαίνουν στους δρόμους οπλισμένα αποσπάσματα, χτυπούν της πόρτες των δημοσίων καταστημάτων ή τις ανοίγουν δίχως να χτυπήσουν, και τα καταλαμβάνουν το ένα ύστερα από το άλλο. Τα αποσπάσματα αυτά σχεδόν παντού συναντούνε φίλους, που τα περιμένουν ανυπόμονα. Στους σταθμούς, με ειδική αποστολή, κομισάριοι παρακολουθούν την άφιξη και την αναχώρηση κάθε αμαξοστοιχίας, προπάντων αυτές που μεταφέρουν στρατιώτες. Τίποτα το ανησυχητικό. Τα πιο σπουδαία σημεία της πόλης περνούν στα χέρια μας χωρίς σχεδόν αντίσταση, χωρίς μάχη, χωρίς θύματα…

….Όλες οι εφημερίδες ούρλιαζαν για την επικείμενη επίθεση των οπλισμένων στρατιωτών, τις λεηλασίες και τους ποταμούς αίματος που θα χύνονταν αναπόφευκτα όταν θα γινόταν το πραξικόπημα, και δεν είχαν ιδέα πως η εξέγερση είχε κιόλας γίνει…….Στο μεταξύ, χωρίς καμιά αταξία, χωρίς καμιά σύγκρουση στους δρόμους, σχεδόν δίχως να πέσει τουφεκιά και να στάξει ούτε σταγόνα αίμα, καταλαμβάνονταν απ’ τα αποσπάσματα των στρατιωτών, από τους ναύτες και τους κόκκινους φρουρούς, όλα τα δημόσια καταστήματα, σύμφωνα με τις διαταγές του Ινστιτούτου Σμόλνι…

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΜΟΛΝΙ : ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Κάτι είχε αλλάξει αυτή τη νύχτα. Πριν τρεις βδομάδες είχαμε κερδίσει την πλειοψηφία στα Σοβιέτ της Πετρούπολης. Τότε δεν ήμασταν παρά μόνο μια σημαία: χωρίς τυπογραφείο, χωρίς ταμείο, χωρίς υπηρεσίες. Τη χθεσινή ακόμα νύχτα, η κυβέρνηση είχε διατάξει τη σύλληψη της Επαναστατικής Επιτροπής και ζητούσε να μάθει τις διευθύνσεις μας. Και τώρα μια αντιπροσωπεία της τοπικής Δούμας έρχεται να μάθει ποια τύχη της προορίζει η «συλληφθείσα» Επαναστατική Στρατιωτική Επιτροπή.

Η κυβέρνηση, όπως και πρώτα, εξακολουθούσε να συνεδριάζει στα Χειμερινά Ανάκτορα, τώρα πια όμως δεν είχε μείνει παρά η ίδια η σκιά της. Από πολιτικής άποψης ήταν κιόλας ανύπαρκτη. Την ώρα της 25ης Οκτώβρη είχε γίνει σιγά – σιγά από τις μονάδες μας η περικύκλωση των Χειμερινών Ανακτόρων. Στη μια μετά το μεσημέρι έκανα την έκθεσή μου στο Σοβιέτ της Πετρούπολης επί της κατάστασης. Να πως αναδημοσιεύανε την έκθεσή μου αυτή οι περισσότερες εφημερίδες:

«Εν ονόματι της Επαναστατικής Στρατιωτικής Επιτροπής σας ανακοινώνω ότι η προσωρινή Κυβέρνηση δεν υπάρχει πια. (Χειροκροτήματα).

Ορισμένοι υπουργοί έχουν συλληφθεί. (Επιφωνήματα).

Οι υπόλοιποι συλλαμβάνονται από μέρα σε μέρα ή και πολύ πιο γρήγορα. (Χειροκροτήματα).

Η επαναστατική φρουρά που είναι στη διάθεση της Επαναστατικής Στρατιωτικής Επιτροπής διέλυσε τη συνεδρίαση του ψευτοκοινοβουλίου (Θυελλώδη χειροκροτήματα).

Ξαγρυπνήσαμε εδώ όλη τη νύχτα και από το τηλέφωνο παρακολουθήσαμε πως τα αποσπάσματα των επαναστατημένων στρατιωτών, καθώς και η εργατική φρουρά εκπλήρωναν αθόρυβα το έργο τους. Οι κάτοικοι κοιμόνταν ήσυχοι και δεν ήξεραν πως στο μεταξύ μια εξουσία παραχωρούσε τη θέση της σε μια άλλη. Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί, το ταχυδρομείο, το τηλεγραφείο, το τηλεγραφικό πρακτορείο της Πετρούπολης, η κρατική τράπεζα έχουν καταληφθεί (θυελλώδη χειροκροτήματα).

Τα Χειμερινά Ανάκτορα δεν καταλήφθηκαν ακόμα, η τύχη τους όμως θα κριθεί σε λίγα λεπτά (χειροκροτήματα).»

Αυτή η ξερή έκθεση μπορεί να δίνει μια εσφαλμένη ιδέα για την κατάσταση πνευμάτων της συνέλευσης. Η μνήμη μου όμως συμπληρώνει: Όταν τελείωσα την έκθεσή μου για την αλλαγή της εξουσίας που έγινε στο διάστημα της νύχτας, μια σιωπή βαθιάς συλλογής κυριάρχησε για κάμποσα λεπτά. Μετά ήρθαν τα χειροκροτήματα όχι όμως θυελλώδη, μάλλον γεμάτα περίσκεψη.

Όλη η αίθουσα ζούσε αυτές τις συγκινήσεις περιμένοντας. Όταν ετοιμαζόταν για τη μάχη η εργατική τάξη ήταν κυριαρχημένη από απερίγραπτο ενθουσιασμό. Τώρα όμως, που πατήσαμε το σκαλοπάτι της εξουσίας, ο ενδόμυχος ενθουσιασμός, παραχωρούσε τη θέση του σε σκέψεις γεμάτες έγνοια. Και μ’ αυτό εκδηλώνονταν ένα ορθό πολιτικό ένστικτο. Γιατί ακόμα καιροφυλακτούσαν στο δρόμο μας τα μεγαλύτερα εμπόδια του παλιού κόσμου οι αγώνες, η πείνα, το κρύο, καταστροφές, αίμα και θάνατος. «Θα τα ξεπεράσουμε;» αναρωτιόνταν πολλοί. Να γιατί ο καθένας ήταν βασανιστικά ανήσυχος και σκεπτικός. «Θα τα αντιμετωπίσουμε» απαντούσαν όλοι. Καινούριοι κίνδυνοι διαγράφονταν στο βάθος μιας μακρινής προοπτικής. Τώρα όμως ήμασταν κυριαρχημένοι από τη μεγάλη νίκη και αυτό το αίσθημα τραγουδούσε μέσα στο αίμα μας. Και βρήκε την ευκαιρία να ξεσπάσει σε μια θυελλώδη υποδοχή που επιφυλάχθηκε στο Λένιν, όταν για πρώτη φορά ύστερα από τετράμηνη αναγκαστική απουσία, παρουσιάστηκε στη συνέλευση.

Αργά το βράδυ, περιμένοντας την έναρξη του συνεδρίου των Σοβιέτ, ξεκουραζόμασταν με τον Λένιν στο διπλανό δωμάτιο της αίθουσας των συνεδριάσεων, οπού δεν υπήρχε τίποτά άλλο εκτός από μερικές καρέκλες. Κάποιος μας έστρωσε στο πάτωμα κουβέρτες, κάποιος άλλος, η αδερφή του Λένιν αν δεν κάνω λάθος, μας βρήκε και μαξιλάρια. Ξαπλώσαμε δίπλα-δίπλα, τα κορμιά κι η ψυχή μας λύθηκαν σαν παρατεντωμένα ελατήρια. Ήταν μια ευεργετική ξεκούραση. Δεν μπορούσαμε όμως να κοιμηθούμε. Σιγοκουβεντιάζαμε. Ο Λένιν είχε πια ολότελα ησυχάσει από τη σκέψη που τον βασάνιζε πως θα μπορούσε να αργοπορήσει η εξέγερση. Οι φόβοι του αυτοί διαλύθηκαν. Στη φωνή του διέκρινες σπάνιους τόνους εγκαρδιότητας. Με ρωτούσε για τα αποσπάσματα από κόκκινους φρουρούς, ναύτες και στρατιώτες που είχαμε συγκροτήσει και κρατούσαν όλες τις καίριες θέσεις.

Τι υπέροχη εικόνα! Ο εργάτης με το τουφέκι, συντροφιά με το στρατιώτη, να ζεσταίνονται σε πρόχειρες φωτιές στις γωνιές του δρόμου! Έλεγε και ξανάλεγε με βαθιά συγκίνηση. Επιτέλους συμφιλιώθηκε ο εργάτης με το στρατιώτη.

Ξαφνικά ύστερα φώναξε : -Και τα «Χειμερινά Ανάκτορα»; Δεν τα πήραμε ακόμα; Τι συμβαίνει ;

Ανασηκώθηκα για να πληροφορηθώ τηλεφωνικά πως πάει η επιχείρηση αλλά με συγκράτησε: – Μη σηκώνεστε, θα επιφορτίσω κάποιον άλλον.

Δεν μπορούσαμε για πολύ να μείνουμε ξαπλωμένοι. Στη διπλανή αίθουσα άρχισε το συνέδριο των Σοβιέτ. Η αδελφή του Λένιν, η Ουλιάνοβα, έτρεξε να με φωνάξει :

Μιλάει ο Νταν, σας ζητούνε.

Με σπασμένη φωνή ο Νταν φοβέριζε τους «συνωμότες» και προφήτευε την αναπόφευκτη συντριβή της εξέγερσης. Απαιτούσε να κάνουμε συνασπισμό με τους σοσιαλεπαναστάτες και τους μενσεβίκους… Τα κόμματα, που χτες ακόμα, έχοντας την εξουσία μας καταδιώκανε και μας φυλακίζανε, τώρα που τα ανατρέψαμε απαιτούσαν να κλείσουμε συμφωνία μαζί τους. Απάντησα στο Νταν, και στο πρόσωπό του απάντησα στο χτες της Επανάστασης:

Αυτό που έγινε είναι εξέγερση και όχι συνομωσία. Η εξέγερση των λαϊκών μαζών δεν έχει ανάγκη να δώσει λόγο σε κανένα. Εμείς χαλυβδώσαμε την επαναστατική δραστηριότητα των εργατών και των στρατιωτών. Εμείς σφυρηλατήσαμε ανοιχτά τη θέληση των μαζών για την εξέγερση. Και νικήσαμε. Τώρα μας προτείνουν να απαρνηθούμε τη νίκη, να κλείσουμε συμφωνία. Με ποιους; Είσαστε αξιοθρήνητες μονάδες, χρεοκοπημένοι, ο ρόλος σας τελείωσε. Πηγαίνετε εκεί που είναι η θέση σας: στον κάλαθο των αχρήστων της ιστορίας.

Αυτός ήταν ο τελευταίος αντίλογος στο μεγάλο διάλογο που είχε αρχίσει στις 3 του Απρίλη, την ημέρα και την ώρα της άφιξης του Λένιν στην Πετρούπολη…

”””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””’

για την αντιγραφή no_longer_safe

http://wp.me/pPn6Y-3fT